Verdiskaping også i offentleg sektor

Kommentar gjeve i Fylkesmannbloggen 18. november 2009, som replikk på Oddvar Flæte sin blogg "Verdiskaping også i offentleg sektor " http://blogg.fylkesmannen.no/fmsf/?p=208


Dette var ein svært god refleksjon over ein del flotte områder med utvikling i Sogn og Fjordane – og kva betyding "offentlege tenester, forsking og utvikling" har i dette biletet.

La meg – som du gjer – gje honnør til satsinga som no skjer gjennom Framtidsfylket, der 25 private og offentlege verksemder i fylket står bak som eigarar. (http://www.framtidsfylket.no/om-framtidsfylket/om-framtidsfylket-as/)

Sidan eg i einskilde samanhengar kan ha blitt oppfatta som kritisk til at me i sogne-regionen er sterke innanfor offentleg sektor – på bekostning av privat sektor – så vil eg presisere at eg er heilt einig i det du skriv. Det som er gjort innanfor klynga "offentlege tenester, forsking og utvikling" er kjempeflott. Og som du skriv, det har –"ikkje komme rekande på ei fjøl."

Det at det ikkje har komme rekande på ei fjøl – er nettopp det som gjer at eg er optimist på at det går an å få til ei sterkare utvikling på næringslivssida. Etter at eg flytta heim til fylket for fire år sidan, har eg gradvis fått meir innblikk i det systematiske arbeidet som du og dine medarbeidarar har lagt ned for å få til eit kjempesterkt miljø på offentlege tenester. Og då tenkjer eg medarbeidarar langt ut over dine eigne rekker hjå Fylkesmannen. Samarbeid, blant anna med Vestlandsforsking, Høgskulen og IT-forum, har gjort at ein står fram med styrke når ein tek dei tunge diskusjonane med dei sterke kreftene i Oslo.

Miljøet på Leikanger er leiande på å leggje til rette teknologi for å effektivisere prosessar i offentleg sektor. Kopling mellom teknologi og endring av måten å jobbe på, er noko som ligg mitt hjerte nært. Det at ein har vist at Sogn og Fjordane kan vera ein premissleverandør på dette området innanfor offentleg sektor, gjer meg viss på at koplinga mellom teknologi og smarte måtar å jobbe på, bør kunne bli eit konkurransefortrinn òg for anna type verksemder her i fylket.

Du viser til dei 9 ulike næringsklyngene som Framtidsfylket har identifisert. Sidan eg jobbar i Lerum-konsernet, savnar eg sjølvsagt at dei har identifisert "mat og drikke" som ei eiga næringsklynge. Verksemder innanfor denne klynga utmerkar seg på nasjonalt nivå. Forutan det som har skjedd i Lerum dei siste åra, så har me i det siste sett at Lærdal Grønt får stor merksemd. Balholm fleire gonger har blitt trekt fram – og me veit at Tine brukar miljøet i Vik aktivt i nokre av sine satsingar. Me har eit sterkt forskingsmiljø på frukt og bær på Leikanger og Nortura har fleire viktige anlegg i fylket. Nordfjord Kjøtt er ei svært lønnsam verksemd og Domstein med sine nærståande selskap, er ein markant aktør innanfor fiskemat. Og det er sikkert mange som burde vore nemnt. Men kanskje aller mest alle småskala produsentane innafor mat – som bidrar til eit mangfald og som gjer at dei store må vera på tå hev for å halde tritt med produktutviklinga.

Men attende til din refleksjon om klynga "offentlege tenester, forsking og utvikling." Både Høgskulen og Vestlandsforsking ynskjer å driva forsking og utvikling tett opp mot næringslivet. Dessverre er det ofte slik at næringslivet ikkje alltid klarar å prioritere det langsiktige utviklingsarbeidet – i det kortsiktige biletet. Dei sterke offentlege drivkreftene kommenterer ofte at næringslivet er fråverande i forsøk på felles initiativ rundt utviklingsarbeid.

Men basert på din refleksjon om kor mykje ein har fått til innanfor ei langsiktig og svært målretta satsing på offentlege tenester, så bør ein ikkje gje opp eit mål om å få til måtar å samarbeide på som gjer at noko av denne gnisten ein har hatt for å få til dei offentlege tenestene her i fylket kan smitta litt over til næringsutviklingsarbeidet. Og eg har vel vore mest kritisk til satsinga på næringsutviklingsarbeid som skjer i den delen av fylket som er ein del av Fylkesmannen sitt felles bu- og arbeidsområde. Det skjer mykje spennande i Førde – og langs kysten…

Utvikling i Sogndal (del 2) – bør ein prøve å sjå på SOGN når det gjeld utvikling?

I bloggen min som omhandla kva Sogndal er kjent for og kva Sogndal bør bli kjent for, fekk eg fleire tilbakemeldingar. Blant anna på at ein i staden for å fokusere einsidig på Sogndal, bør ein sjå på utvikling ut frå eit Sogn-perspektiv.

Det vert hevda at ein har ein felles bu-og arbeidsmarknad i Sogn. Er dette det einaste fellestrekket, er det viktig og har me andre ting felles som gjera at ein bør prøva å jobbe etter eit slikt perspektiv?

Eg tek ikkje stilling til om eit fokus på SOGN bør skje gjennom kommunesamanslåingar eller om ein bør sjå utvikling under ein felles paraply på tvers av kommunegrenser. Men eg kjem til at det er så mange spennande ting i SOGN som går på tvers av kommunegrensene, at det vil vera dumt å ikkje forsøkje å utnytte dette. Skal ein forsøkje å skape noko på tvers under ein felles paraply – må paraplyen ha eit klart omgrep/namn. Kanskje er Sogn det rette – men kanskje bør ein få eit tillegg som viser at satsinga er ny?

Skal ein gjera noko på tvers av grensene i Sogn, vil eg helst ha med Årdal. Kanskje dei òg snart ser fordelen med å samarbeid med dei andre kommunane? Men med det gode samarbeidsklimaet som er i Sogn regionråd for tida – så spørs det kva som er mogleg?

Eksempel på tiltak som er gjort for å styrke utviklinga i ein region eller kommune finne ein på;

www.sunnfjord2020.no

www.fordeframover.no

www.maloyvekst.no

Kva er SOGN kjent for og kva kan SOGN bli kjent for framover?

I innlegget om Sogndal kom eg fram til følgjande stikkord som var sentrale for omdømet;

• Sogndal fotball
• Studiestad /studentar
• Lerum (saft og syltetøy)
• Tone Damli Åberge (Idol-Tone)
• Fjellsport / Bratt moro

og eg kasta fram Talentfabrikken som eit spennande stikkord å byggje vidare på.

I vedlagte tanke-kart (klikk på kartet for å få det større), har eg forsøkt å notera dei stikkorda eg kjem på når eg tenkjer på Sogn. Eg har på ingen måte tru på at eg har klart å sjå alle sider. Til det har eg budd for mange år vekke – og for få år i Sogn etter at eg flytta heim. Men kanskje eit utgangspunkt for diskusjon – og innspel til andre si idèmyldring.

Eg vil vel hevda – at av bygdene i Sogn er det Sogndal som er mest kjent utanfor regionen. Ein slik påstand vil nok av røynsle trigga ein del timar med diskusjon med personar med røter på systrond og i Årdal – og truleg kjem det til å kosta meg ein halvliter eller to. Men eg trur ein vil finne fleire frå Sogn som i smug oppgjev å vera frå Sogndal når dei presenterar seg ute. Ja – om dei er sikre på at dei ikkje vert overhøyrt av andre sogningar, vel å merka.

I forhold til å skulle utvikle Sogn – vil det vera naturleg at det som Sogndal er kjent for, òg vil vera noko Sogn er kjent for. Men tanke-kartet viser at det er fleire av desse momenta som vil vera endå sterkare om ein fokuserar på Sogn framfor Sogndal.

Dette gjeld heilt utvilsamt det som går på Fjellsport /Bratt moro. Med å ta med Luster og Årdal får ein med to kommunar som er porten inn i Jotunheimen. Ein får òg fram tilknytinga til Jostedalsbreen på ein tydlegare måte.

Styrken som ligg i det beste frukt- og bær distriktet, er openbar. Det same vil truleg omdømet rundt eit sterkt musikkmiljø.

I bloggen om omdømet til Sogndal, peika eg på at næringsutvikling var eit svakt punkt for Sogndal. I eit perspektiv der ein ser på arbeidsmarknaden i Sogn og den næringsutvikling ein finn her, ser ein kanskje den største plussen ved å samle innsatsen.

Ein får ein veldig spennande profil på private og offentlege arbeidsplassar om ein ser Sogn under eit. Ein har mykje innanfor det eg vel å kalle viktig infrastruktur, til dømes kraft, IT, bank, transport, hotell, advokatar, regnskapsførarar og revisorar. Ein har sjølvsagt eit stor offentleg apparat på Leikanger og ein har eit mangfald innanfor tradisjonell næringar. Men ein ser òg ein del spennande aktivitet innanfor nyare områder.

Framleis trur eg at ein har eit stykkje å gå innanfor næringsutvikling før Sogn vil kunne få eit tydeleg omdøme på at me er sterke på dette feltet. Men om ein samlar kreftene – og tek tak i det arbeidet som er i gang – så trur eg me vil klare å komme til eit nivå som er godt nok i forhold til alle dei andre styrkane som regionen har.

Men kva er godt nok? Jau, då tenkjer eg i forhold til om Sogn skal spela i eliteserien eller i 1.divisjon når det kjem til mangfald i næringslivet. Sogn sitt omdøme i forhold til moglegheitar på arbeidsmarknaden skal ikkje stå åleine. Me bør kunne trekke omdømemessige vekslar på mykje av det andre spennande som skjer i fylket. Me må passe på at me ikkje vert ståande heilt åleine – og konkurrere mot resten av fylket. Kanskjer vert dei i framtida endå meir vanleg å bu i Sogn men arbeide i Førde, og omvendt. Kanskje me kan samarbeid med andre områder i fylket for å fylle ut heilheita.

Og så har eg sjølvsagt ikkje gløymt Talentfabrikken. Den vert ikkje noko mindre kraftfull om ein utvidar perspektivet til Sogn.

Sogn (og Sogn og Fjordane) som eit sterkt felles bu- ,arbeids- og opplevings-område.

-- oo --

Har du innspel eller kommentarar?

Har du innspel til diskusjonen om kva Sogndal /Sogn er kjent for i dag – og kva Sogndal /Sogn bør bli kjent for i løpet av dei neste 5 åra, legg gjerne inn ein kommentar til denne bloggen!